Veel blockchain-enthousiastelingen zien het al helemaal voor zich: stemmen via een decentraal gedistribueerd netwerk dat ook nog eens 100% transparant en veilig is. Zij denken niet alleen dat verkiezingen met deze technologie op een veel efficiëntere manier kunnen worden georganiseerd, maar zij zien in de blockchain een manier om de werking van overheden in het algemeen veel beter te stroomlijnen. Verkiezingen zijn altijd een spannende gebeurtenis. Gelukkig hebben we in ons land een redelijk goed functionerende democratie, waarbij allerlei verschillende politieke stromingen zijn vertegenwoordigd.

Een nare bijsmaak

Ook in ons land gebeuren er in de aanloop naar de verkiezingen “rare” dingen en wordt er hier en daar ook flink met modder gesmeten, maar hebben we toch nooit echt te maken met de misselijkmakende “politieke spelletjes” zoals tijdens de verkiezingen in de Verenigde Staten, waarbij de ene presidentskandidaat de andere volledig probeert te slopen op alle mogelijke manieren. Zoals we nu zien bij Trump en Clinton gaan ook deze “karaktermoorden” nog ver na de verkiezingen door. Nu weet ik ook wel dat Trump en Clinton precies weten in welk wespennest ze zich begeven – en beiden hebben natuurlijk stalen zenuwen – maar toch blijven die Amerikaanse verkiezingen op een ranzige manier nasmaken. Daar helpt geen mentosje tegen.

Vreemde eend in de bijt

Veel van de presidentskandidaten in het verleden kwamen voort uit andere hoge posities binnen de Amerikaanse politiek. Het waren gouverneurs, senatoren, congresleden en noem maar op. Donald Trump was in dat opzicht een hele vreemde eend in de bijt. Een zakenman die zijn fortuin voornamelijk had verdiend in de vastgoed- en amusementsindustrie en zich manifesteerde als een populist op een manier die we nog niet echt eerder hadden gezien. Een narcistisch figuur met een grote bakkes en een kapsel dat misschien nog wel het beste te vergelijken is met een mop, die een paar keer door de gele verf is gehaald, en vervolgens op een asymmetrische manier op zijn schedel is gedrapeerd. De verbazing was bij velen dan ook heel erg groot, toen de beste man verkozen werd tot de 45e president van de Verenigde Staten.

Schandalen

Bijna iedere presidentskandidaat krijgt voor de verkiezingen te maken met schandalen. Dat is nu eenmaal inherent aan de ambities. Ook Trump ontkwam er niet aan. Hij zou geen of nauwelijks inkomstenbelasting hebben betaald, vrouwonvriendelijke uitlatingen hebben gedaan en er kwamen wat meldingen van vrouwen die zeiden dat ze door hem waren betast. Vervolgens kwamen er nog wat verhalen naar buiten over vermeende plasseks met Russische prostituees en werden de voorpagina’s van kranten in de VS gedomineerd door “golden shower-gate”.

Een man van zijn woord

Ik moet niet zoveel van Trump hebben, maar hij is in ieder geval wel een man van zijn woord. Hij doet wat hij belooft. In de eerste 100 dagen na zijn inauguratie probeerde hij “Obamacare” te slopen, trok hij zich terug uit het Trans-Pacific Partnership handelsakkoord en verleende hij een vergunning voor de aanleg van de Dakota Access Pijpleiding, dwars door heilig indianengrondgebied. Hij gaf opdracht om te starten met het ontwerpen en bouwen van een muur aan de Mexicaanse grens, stelde een inreisverbod in voor reizigers uit moslimlanden en hij ontsloeg FBI directeur James Comey, met als officiële reden: een falend onderzoek naar het e-mailverkeer van Hillary Clinton, voorafgaand aan de verkiezingen. Hij betwijfelde de wetenschappelijk bewezen effecten, ten aanzien van de klimaatverandering en was van mening dat de opwarming van de aarde onzin is. Vervolgens trok hij zich dan ook terug uit het Parijse klimaatakkoord. Van loze beloften is inderdaad geen sprake.

Russische inmenging

Zou blockchaintechnologie een eventuele uitkomst van verkiezingen in de toekomst kunnen beïnvloeden? Of misschien wel hele politieke infrastructuren wereldwijd? Wat opviel bij de laatste presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten, waren vooral de verschillende “vermeende” invloeden van buitenaf. Er zou onder andere sprake zijn geweest van een Russische inmenging op verschillende manieren, waaronder cyberaanvallen, om het democratische proces te beïnvloeden. Dat is een groot verschil met de sabotages van de verkiezingen daarvoor, want bij voorgaande verkiezingen kwamen de “ondermijningen” voornamelijk uit de Amerikaanse samenleving zelf.

Wikileaks en Anonymous

Decentrale initiatieven zoals “Wikileaks” en “Anonymous” kunnen vandaag de dag enorm veel invloed uitoefenen op de macht van de Verenigde Staten. Een goed getimede aanval met een botnet kan in principe heel veel schade veroorzaken, vanaf een hele grote afstand. We zien steeds vaker dat Russische, maar ook Chinese hackers in staat zijn om “op informatie gebaseerde macht” te gebruiken om invloed uit te oefenen, op allerlei processen in andere landen. Deze ontwikkeling is dan dus ook daadwerkelijk een serieuze bedreiging van het democratisch proces.

Maar op welke manier kan blockchain dan bijdragen aan veilige en efficiëntere verkiezingen?

Of blockchaintechnologie daadwerkelijk kan bijdragen aan veilige en efficiëntere verkiezingen is nog maar zeer de vraag. Het is zeker waar dat het stemmen via decentrale gedistribueerde netwerken kan zorgen voor eerlijkere uitkomsten, verkiezingen beter voorspelbaar kan maken en kan zorgen voor meer transparantie naar de bevolking toe, maar daarmee is natuurlijk nog helemaal niet gezegd dat verkiezingen ook minder beïnvloedbaar zijn door externe invloeden. Stemmen via de blockchain houdt namelijk in dat de controle en sturing plaatsvinden door middel van code. Je zou dus kunnen zeggen dat er dan sprake is van “vloeibare democratie” binnen het gedistribueerde systeem. We geven een heel belangrijk proces – de verkiezingen – dan uit handen aan een geautomatiseerd netwerk. En dat is nogal wat! Een van de belangrijkste vragen hierbij is: “hoe kan de identiteit van stemgerechtigden op een onbetwistbare manier worden vastgesteld?”.

Identiteitstoepassingen

Er zijn al een aantal bedrijven die zich hebben gespecialiseerd in de ontwikkeling van identiteitstoepassingen voor blockchainnetwerken. Eén daarvan is uPort, dat applicaties ontwikkelt waarmee gebruikers zichzelf kunnen legitimeren bij iedere interactie met een gedistribueerd netwerk, zoals bijvoorbeeld digitale transacties. Met de introductie van identiteitsapplicaties, wordt nationale identiteit na verloop van tijd minder belangrijk. Een zelfsoevereine identiteit zou wellicht de oplossing kunnen in de strijd tegen de zogenaamde “sybil-aanvallen” waarbij nep-identiteiten op het internet worden aangemaakt. Als verkiezingen ooit worden georganiseerd met behulp van blockchaintechnologie, dan zal een waterdichte online identificatie ongetwijfeld het allerbelangrijkste element zijn. Ook zal de bevolking deze manier van stemmen volledig moeten omarmen, want als er geen draagvlak voor bestaat, dan houdt het sowieso op.

Afkeer bij de bevolking

Een stem mag nooit worden herleid tot een individu. De transparantie is één van de pijlers van de blockchain, maar diezelfde transparantie kan zeer zeker ook zorgen voor een afkeer bij de bevolking. Privacy tijdens verkiezingen wordt door de meeste mensen gezien als een eerste vereiste. Kunnen mensen hun uitgebrachte stem nog wel privé houden in een netwerk dat door iedereen kan worden ingezien, op ieder willekeurig moment? Er zal dus evenwichtigheid moeten ontstaan tussen privacy en het kunnen verifiëren van de stemmen.

Cryptografische versleuteling van stemmen

Door de stem van iedere kiezer cryptocrafisch te versleutelen binnen de blockchain, kun je zelf altijd controleren of je stem daadwerkelijk op de juiste manier is uitgebracht, zonder dat anderen kunnen zien dat die stem van jouw is. In principe wordt een stem hetzelfde behandeld als een transactie, maar is de transactie in dit geval “een stem”. Dat klinkt mooi en veilig, maar ook al zouden we ooit op deze manier gaan stemmen, dan zijn er zoals gezegd nog vele andere factoren, die een negatieve invloed kunnen uitoefenen op democratische processen. Invloeden waarvoor ook de blockchaintechnologie geen oplossing kent!

Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het gebied van blockchaintechnologie? Meld je dan nu aan voor de blogpost!