Wat is decentralisatie?
Decentralisatie speelt een belangrijke rol bij de blockchain. Bijna alle informatie die we vandaag de dag opslaan wordt geregistreerd in centrale databases, die worden beheerd door machtige centrale autoriteiten. Eén van de belangrijkste kenmerken van blockchaintechnologie is dat dergelijke netwerken volledig gedecentraliseerd zijn. Hierdoor valt de noodzaak van die machtige centrale partijen weg en houden individuele gebruikers zelf de controle over al deze data. Het decentrale karakter van de blockchain houdt in dat deze technologie niet meer afhankelijk is van één centraal controlepunt. Hierdoor kunnen allerlei processen binnen informatiesystemen eerlijker en veiliger worden uitgevoerd.
Decentrale distributie van waarde
Bij blockchaintechnologie draait het om decentrale distributie van waarde. Transacties tussen gebruikers kunnen veilig en vertrouwd worden uitgevoerd zonder centrale autoriteiten. Binnen een blockchain worden deze transacties gevalideerd door nodes (computers binnen het netwerk). Deze nodes maken voor het validatieproces gebruik van zogenaamde “consensus-protocollen”, die ervoor zorgen dat alle data transparant en onveranderbaar wordt opgeslagen. Omdat de informatie die binnen de blockchain wordt opgeslagen niet meer kan worden veranderd, is het zeer belangrijk dat die gedetailleerde ingevoerde data, ook honderd procent correct is.
Decentralisatie en het consensus-protocol
Consensus-mechanismen spelen een hele belangrijke rol bij de decentralisatie van blockchains. Het consensus-protocol is een reeks regels die beschrijft hoe de communicatie en overdracht van informatie tussen de nodes precies moeten worden uitgevoerd. Consensus (overeenstemming) wordt bereikt op het moment dat voldoende nodes het met elkaar eens zijn, over wat er precies binnen het blockchainnetwerk moet worden opgeslagen. Het consensus-protocol is in principe het “besturend orgaan” dat de blockchain laat functioneren, zonder het risico dat iemand dit protocol kan saboteren.
Decentralisatie door Proof of Work en Proof of Stake
Doordat het netwerk niet afhankelijk is van centrale derde partijen, kunnen de transactievergoedingen die normaal gesproken worden gehanteerd, sterk omlaag of worden gereduceerd tot nul. Transacties worden dus goedkoper uitgevoerd. De enige kosten die bij blockchain-transacties aan de orde zijn, zijn de vergoedingen die als beloning worden uitgekeerd aan degene die de transacties valideren. Bij “Proof of Work consensus” worden de blokken binnen de blockchain gevalideerd door “miners” en bij “Proof of Stake consensus” worden de blokken gevalideerd door de zogenaamde “forgers”, die een node binnen het netwerk hebben draaien.
Geen single point of failure meer
Het is “in principe” niet mogelijk om in de blockchain opgeslagen informatie te manipuleren of op welke manier dan ook zomaar te veranderen. Dat komt omdat er binnen het netwerk meerdere kopieën worden opgeslagen die gepaard gaan met het complexe consensus-mechanisme. Decentralisatie van transactiedata verkleint het risico dat informatie wordt veranderd, verloren gaat of wordt gestolen. Wanneer één node wordt aangevallen dan heeft dat geen gevolgen voor de data, omdat deze data is opgeslagen op nodes die verspreid zijn over de hele wereld. Hierdoor is er geen sprake meer van een “single point of failure”.
Nodes binnen een peer to peer grootboek
Decentralisatie zoals dat is georganiseerd door middel van blockchaintechnologie kun je niet vergelijken met traditionele centrale cloud-opslagmethoden. Bij centrale cloudopslag wordt data niet opgeslagen op apparaten, maar in centrale servers van derde partijen. Informatie binnen de blockchain wordt niet opgeslagen in centrale databases, maar gedistribueerd over een heleboel verschillende nodes binnen een peer-to-peer grootboek. Er zijn ook “gedecentraliseerde” blockchainnetwerken waarbij data kan worden versplinterd en kan worden opgeslagen in verschillende cloud-opslagdiensten.
Versplinterde data binnen de blockchain
Wanneer data versplinterd wordt opgeslagen en gedistribueerd op verschillende computers wereldwijd, dan lijkt dit voor de privacy in eerste instantie niet erg gunstig. Echter zorgen de ingewikkelde cryptografie die nodig is voor het uitvoeren van processen binnen de blockchain en de beperkte persoonlijke informatie ervoor, dat de privacy van gebruikers optimaal wordt beschermd. De blockchain voorkomt dat onbevoegden onbeperkte toegang hebben tot alle data, waardoor het risico van datamisbruik sterk kan worden verkleind. De blockchain geeft de controle over private en persoonlijke data terug aan de individuele gebruikers, waardoor de privacy kan worden gewaarborgd.
Gecentraliseerde structuur
Centralisatie is de norm voor heel veel bedrijven. Veel organisaties hanteren een overwegend gedecentraliseerde structuur, om er zeker van te zijn dat de centrale controle gehandhaafd blijft. Zeker bij grote ketens met veel winkels of fast-food restaurants is dat het geval. Het is voor deze bedrijven erg belangrijk dat de consistentie van de klantbeleving op het gebied van ervaring en kwaliteit, op iedere locatie gegarandeerd zijn. Er zijn natuurlijk wel degelijk voordelen aan een centrale structuur. Het is eenvoudiger om een bepaald beleid en bepaalde gewoontes in een bedrijf door te voeren. Het voorkomt dat bepaalde onderdelen van een onderneming te onafhankelijk worden. Het is gemakkelijker om controle uit te oefenen vanuit het centrum van de onderneming. Daarnaast zijn het behalen van schaalvoordeel en besparen op de overheadkosten over het algemeen goed te realiseren door middel van centrale processen. Het nemen van beslissingen kan heel snel gaan en het tonen van sterk leiderschap is eenvoudiger.
Wensen, behoeften en verlangens
Er zijn dus wel degelijk voordelen aan centralisatie, maar dat wil echter niet zeggen dat er geen nadelen aan zitten. Laten we er eens een aantal onder de loep nemen. Bij een gecentraliseerde onderneming is vaak sprake van meer bureaucratie, vanwege de extra lagen in de hiërarchische structuur. Junior managers die op locatie opereren, weten veel meer wat er speelt op de werkvloer. Zij weten dus ook veel beter wat de wensen, behoeften en verlangens zijn van de klanten. Ook kan het zijn dat er onderaan de hiërarchische structuur veel minder motivatie is door een gebrek aan autoriteit. Mensen die het gevoel hebben helemaal niets in te brengen, zijn over het algemeen minder bevlogen. Als beslissingen alleen op het hoogste niveau worden genomen, dan gaat er vaak veel flexibiliteit en snelheid verloren ten aanzien van die beslissingen. Deze besluiten zouden eigenlijk het beste op lokaal niveau kunnen worden genomen.
Decentralisatie in de hotelbranche
Over het algemeen zijn gedecentraliseerde structuren vele malen efficiënter. Bij een gedecentraliseerde manier van beslissingen nemen, worden vaak meer junior managers betrokken. Zij hebben dan bijvoorbeeld invloed op andere bedrijfsonderdelen of handelslocaties. Het idee hierachter is eenvoudigweg het spreiden en delen van de macht. Er zijn op het gebied van decentralisatie veel verschillende mogelijkheden. Een mooi voorbeeld van decentralisatie is de hotelketen. Hotels werken graag volgens gedecentraliseerde structuren, omdat er dan een situatie wordt gecreëerd waarbij hotelmanagers in staat worden gesteld, om “on the spot” bepaalde beslissingen te nemen. Hotelmanagers kunnen dan zo effectief en klantvriendelijk mogelijk inspringen, op problemen en klachten van hotelgasten. Ze hoeven dus niet voor ieder wissewasje het hoofdkantoor in te schakelen.
Wat zijn de voordelen van decentralisatie?
Beslissingen kunnen op de werkvloer en dus dichter bij de klant worden genomen. Managers zijn beter in staat om in te springen op lokale omstandigheden. Het niveau van de klantenservice kan door decentralisatie naar een hoger plan worden getild. Er ontstaat een mogelijkheid voor een “horizontale bedrijfsstructuur” waarbij er tussen de medewerkers en de leidinggevenden, veel minder middenmanagement aanwezig is. En minder lagen binnen een organisatie betekent natuurlijk ook minder kosten. Decentralisatie zorgt ervoor dat er op de werkvloer veel meer zelf nagedacht moet worden. Daarom is het een goed systeem voor junior managers, om zich te trainen en te ontwikkelen binnen hun vakgebied. Als medewerkers het gevoel hebben dat ze invloed kunnen uitoefenen op de bedrijfsvoering, dan zal dat zeker de motivatie onder hen vergroten.
Waar gaan we decentralisatie straks het meest zien?
Decentralisatie en industrie 4.0 gaan hand en hand samen. We gaan de gedecentraliseerde structuren straks het meest zien bij de bedrijven, instellingen, organisaties en locaties, waar de voordelen ervan het meest belangrijk zijn. De voordelen die alles efficiënter maken. Decentralisatie wordt vooral belangrijk in branches waar het van groot belang is, om supergemotiveerd personeel te hebben. Medewerkers die gedecentraliseerde beslissingen voor zichzelf kunnen nemen, raken meer gemotiveerd, werken harder en hebben veel meer plezier in hetgeen zij doen. Ze zullen creatiever zijn, bereid om nieuwe dingen uit te proberen en te experimenteren. Vervolgens kijken ze dan naar wat nu eigenlijk het beste werkt op de werkvloer en wat niet.
Blockchain en het bedrijfsleven
Het bedrijfsleven onderzoekt de mogelijkheden van de blockchaintechnologie voor hun eigen bedrijfsprocessen. Het decentrale karakter ervan biedt enorm veel mogelijkheden voor allerlei sectoren zoals bijvoorbeeld:
- De bancaire sector
- Octrooibureaus en bedrijven die zich richten op de registratie van auteursrechten of kadastrale eigendommen
- Data analyse bedrijven
- Overheidsorganisaties
- De vastgoedsector
- Onderwijsinstellingen
- Bedrijven die zich bezighouden met toepassingen voor de Internet of Things
- Marketing en communicatiebedrijven
- Bedrijven die zich richten op duurzaamheid en de circulaire economie
- Crowdfunding platformen
- Crypto exchanges
- Ontwikkelaars van bedrijfstoepassingen
- De energiemarkt
- De gezondheidszorg
- Organisaties die zich richten op digitale identiteit
- Ontwikkelaars van machine learning en kunstmatige intelligentie
- Bouwbedrijven
- De muziek- en evenementenindustrie
- Integraal ketenbeheer
- De assurantiebranche
Decentralisatie en flexibiliteit
Ook zal de flexibiliteit van de medewerkers toenemen, omdat het makkelijker voor hen zal zijn om zich aan te passen aan een situatie, die zij mede hebben vormgegeven. Het is echt wezenlijk anders dan wanneer er alleen maar regels en voorschriften van bovenaf worden opgelegd. Regelgeving dus waar iedereen zich te allen tijde naar moet schikken. De voordelen van beslissingen nemen op een decentrale manier, zullen niet overal even groot zijn. In sommige bedrijfstakken zoals bijvoorbeeld bij de fabricage van halfgeleiders, zullen de belangrijkste voordelen niet komen door decentralisatie, maar door schaaleconomieën. In deze gevallen zullen we veel meer goedkope communicatie zien. Communicatie die vervolgens weer kan worden ingezet om juist méér centralisatie te bewerkstelligen.
Kritieke factoren
Onze economie is in toenemende mate op kennis gebaseerd en innovatie voert daarbij de boventoon. Het is eigenlijk wel logisch als je er goed over nadenkt, maar de kritieke factoren die min of meer bepalen of een bedrijf of instelling succesvol is, zijn vaak exact dezelfde zaken als de voordelen van gedecentraliseerde beslissingen. Het zijn factoren zoals vrijheid, flexibiliteit, motivatie en creativiteit. Dit zijn de dingen die heel vaak bepalen of een organisatie tot de middenmoot blijft behoren of een hoogvlieger wordt.
Creativiteit
De factor creativiteit zal erg belangrijk worden binnen de hightech industrieën. In deze bedrijfstakken is decentralisatie dus waarschijnlijk een kwestie van tijd. Waar we decentralisatie zeer zeker gaan zien, is bij de industrieën waar de kerntaak ligt bij informatie- en kennistechnologie. Dat komt omdat hetgeen zij veranderen, niet alleen maar betrekking heeft op het coördineren van hun toepassingen. Zij creëren namelijk ook de technologieën voor de daadwerkelijke productieprocessen.
Wereldcomputer
In 1970 werd de database uitgevonden. In deze periode had een bedrijf of organisatie één computer. Deze computer was zwaar beschermd, omdat hij fysiek gezien nogal kwetsbaar was. In 1990 werd het steeds gebruikelijker dat ieder individu zijn eigen pc had. Deze computers konden met elkaar worden verbonden en daardoor nam de functionaliteit ervan enorm toe. En op dit moment werkt het eigenlijk nog steeds zo. In 2010 zagen we de evolutie van de bitcoin. De bitcoin maakte gebruik van de blockchaintechologie. In 1970 was er sprake van één computer per onderneming of instelling. De blockchain – een decentrale database – kunnen we in principe zien als: één computer per planeet!
Eén grote interface
Het is het beginstadium van één grote interface voor alle computers op Aarde. De computers delen informatie, programma’s en noem het maar op. Als je bijvoorbeeld gebruik maakt van de bitcoin, dan is de “hele wereld” akkoord met de uitgevoerde transacties. En als je gebruikmaakt van een platform zoals Ethereum, dan is iedereen het eens over het desbetreffende programma dat je gebruikt. De smart contracts zijn hier een voorbeeld van.
Hightech eigenaardigheden
Binnen de geavanceerde technologie van de blockchain vinden we een aantal nieuwe hightech “eigenaardigheden”. Er ontstaat een integratie van allemaal kleine computers in een hele grote “wereldcomputer”. Het is een soort samensmelting. Maar wat kun je nu precies doen binnen het raamwerk van die wereldcomputer? Er zullen dan ook duizenden en duizenden toepassingen worden ontwikkeld voor de blockchain, in de vorm van decentrale applicaties.
Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het gebied van blockchaintechnologie? Meld je dan nu aan voor de blogpost!