Lichtmasten: autonome processen binnen de micro-economie

met Geen reacties

Bij de blockchain pilots die worden uitgevoerd door de Rijksoverheid en blockchainspecialisten, wordt uitgegaan van bestaande problemen die er zijn op bepaalde bedrijfsspecifieke terreinen en processen. Bij de pilots wordt goed gekeken naar het huidige proces op het desbetreffende terrein en wordt in kaart gebracht hoe blockchaintechnologie dat proces efficiënter zou kunnen maken en verbeteren. Ook de gemeente Alphen aan den Rijn werkt mee aan een van deze blockchain pilots. Bij deze testen draait het om autonome objecten in de openbare ruimte. Naar verwachting gaat blockchaintechnologie een belangrijke rol spelen als digitale infrastructuur voor the internet of things. Binnen dergelijke decentrale gedistribueerde netwerken kunnen allerlei objecten, zoals machines en voertuigen op een geheel autonome wijze, opereren binnen een zogenaamde micro-economie.

Straatverlichting, lichtmasten, lantaarnpalen.

Storingen aan lichtmasten

Een systeem waarbinnen alle apparaten autonoom worden uitgevoerd en met elkaar zijn verbonden, betekent ook dat er heel veel verschillende soorten data en persoonlijke informatie worden uitgewisseld, op allerlei verschillende manieren. Een netwerk dat zo verbonden en interactief functioneert zal moeten beschikken over veiligheidsmechanismen, die zaken als privacy en online veiligheid te allen tijde waarborgt. Maar is de blockchain dat veilige en efficiënte platform? De blockchainproeven van de Rijksoverheid zullen daar wellicht iets meer duidelijkheid over verschaffen. De blockchain pilot in Alphen aan den Rijn richt zicht op het lichtmastennetwerk. De gemeente Alphen aan den Rijn heeft ongeveer 22.000 lantaarnpalen, waarvan de helft is uitgerust met LED-verlichting. De grootste problemen met lichtmasten hebben te maken met defecte lampen, voorschakelapparaten en kabelstoringen. Een voorschakelapparaat is een begrenzer voor elektrische stroom door een tl-buis of een andersoortige gasontladingslamp.

Onderhoudsmonteur

Geen zekerheid over de kwaliteit van reparaties

Storingen zijn een veel voorkomend probleem. In 2015 had de gemeente Alphen aan den Rijn te maken met 1629 storingen en in 2016 zelfs met 1853 storingen. Een dergelijk hoeveelheid aan storingen bezorgt een gemeente uiteraard het nodige werk. De manier waarop reparaties aan lichtmasten vandaag de dag worden uitgevoerd, gaat gepaard met een enorme hoeveelheid administratief werk en daarbij komt ook nog eens het gegeven, dat er geen enkele zekerheid bestaat over de kwaliteit van de reparaties. De meeste facturen (90 procent) worden door gemeenten uitbetaald aan reparateurs, zonder op de kwaliteit te testen. Storingsmeldingen over lichtmasten verlopen via een bepaald stramien. Een storing wordt bijvoorbeeld gemeld door een oplettende burger aan het klantcontactcentrum van de gemeente, via de telefoon of de website. Het klantcontactcentrum zet deze melding vervolgens in het zaaksysteem.

Straatverlichting, lichtmasten, avond.

Melding Openbare Ruimte (MOR)

Een MOR is een zaaksysteem en staat voor ‘Melding Openbare Ruimte‘. In een MOR kunnen burgers melding maken over allerlei zaken die overlast veroorzaken of een gevaar voor de omgeving kunnen opleveren. Het kan daarbij gaan om overlastgevende personen op straat, gevaarlijk losliggende stoeptegels, illegale praktijken, wietplantages, maar dus ook defecte lantaarnpalen. Alle meldingen in het zaaksysteem worden doorgezet naar de opzichter van de lichtmasten. Ook de elektronica binnen de lichtmasten kan autonoom melding maken van een storing. In dat geval komt een melding direct binnen bij de opzichter.

Gereedschapskist

MOON-beheersysteem

De opzichter zet de MOR-melding vervolgens om naar het MOON-beheersysteem. MOON is een interactief beheersysteem dat volledig is geatomatiseerd en 24/7 vanaf iedere locatie bereikbaar is. Dit systeem zorgt ervoor dat de openbare lichtmasten van de gemeente of andere instellingen goed beheersbaar zijn. Het beheersysteem is op die manier georganiseerd, dat iedereen gemakkelijk kan werken met alle relevante gegevens. Er wordt daarbij gebruikgemaakt van de zogenaamde Rijksdriehoekmeting. Deze Rijksdriehoekmeting is onderdeel van een landelijk netwerk van coördinaatpunten en wordt gebruikt voor landmeetkundige toepassingen en plaatsbepalingen van verschillende objecten. Het Kadaster is verantwoordelijk voor het onderhoud van de Rijksdriehoekmeting en het beschikbaar stellen van de gegevens.

Lichtmast, stadion.

Gereedmelding in het MOR-zaaksysteem

Met MOON wordt snel duidelijk waar de defecte lichtmasten zich bevinden en de monteur kan snel naar de desbetreffende locatie worden gestuurd. De reparateur heeft dus toegang tot het MOON-beheersysteem. Als de reparatie aan de lichtmast eenmaal is uitgevoerd, dan verwerkt deze de informatie in het eigen systeem. Hierna wordt door het reparatiebedrijf een “gereedmelding” gedaan binnen het MOON-beheersysteem en wordt er een vermelding van de reparatiekosten toegevoegd. De opzichter verwerkt vervolgens de “gereedmelding” in het MOR-zaaksysteem. De reparateur stuurt de gemeente een factuur, waarna de reparatiekosten betaald worden. We hebben het nu alleen nog maar over kosten die gemoeid zijn met de reparatie van de lichtmasten. Een gemeente krijgt daarnaast natuurlijk ook te maken met administratieve kosten die gepaard gaan met de facturering.

Vrouw achter laptop.

Documentherkenning door Kofax

Als er een factuur aan een aannemer moet worden betaald, dan zal die factuur in de meeste gevallen binnenkomen bij de Financieel beheerder van een gemeente. Deze facturen worden gelezen door ‘Kofax‘, een automatisch systeem voor documentherkenning, dat zelf facturen en e-mails kan lezen. Met Kofax kan specifieke informatie omtrent betalingen dus sneller en efficiënter worden verwerkt. Hierdoor kunnen er veel tijd en kosten worden bespaard. Als Kofax de factuur heeft gelezen, dan volgt er een nacontrole door een medewerker van de financiële administratie, om te bepalen of Kofax de informatie van de factuur, op de juiste wijze heeft geïnterpreteerd. Als een factuur niet juist herkend is door Kofax of er geen verplichting bestaat, dan kan de codeur van de financiële afdeling een zogenaamde ‘code-verplichting’ aan het systeem toevoegen. Hierna wordt de factuur doorgestuurd naar de opzichter die de uitgevoerde reparaties moet controleren. Vervolgens wordt aan de afdeling Beheer Openbare Ruimte doorgegeven dat de lichtmasten weer naar behoren werken.

Straatverlichting, lichtmasten, lantaarnpalen.

Stroomlijnen van het hele proces

Als de kosten voor reparatie eenmaal zijn voldaan, worden deze uitgave afgevinkt van de budgethouder en volgt er een eindcontrole door de afdeling financiën. Er wordt dan onder andere gecontroleerd of het toegepaste BTW-tarief binnen het boekhoudprogramma ook daadwerkelijk klopt. Van iedere betaalde factuur wordt een nauwkeurige registratie bijgehouden. Zoals je ziet gaat een melding van defecte lichtmasten gepaard met een heleboel verschillende partijen, die allemaal ook betaald moeten worden voor hun inspanningen op technisch, financieel en management vlak. Blockchaintechnologie kan hier zorgen voor een hoge mate van efficiëntie, omdat bepaalde stappen binnen dit hele proces veel beter kunnen worden gestroomlijnd.

Blockchain, Corda blockchain.

Blockchain en smart contracts

Een interessante ontwikkeling op het gebied van blockchaintechnologie zijn de smart contracts. Dit zijn digitale contracten binnen een blockchainnetwerk die helemaal autonoom een interactie kunnen aangaan, met sensoren binnen de lantaarnpalen. Het gaat dan onder andere om een fotosensor die een interactie aangaat met licht en een kabelspanningssensor die een interactie aangaat met stroom. De lichtmasten kunnen dus zelf een melding maken van een storing. Een dataverbinding communiceert de precieze aard van de storing. De straatverlichting geeft niet alleen zelf aan waar en wanneer er reparaties moeten worden uitgevoerd, maar regelt ook zelf de financiële kant van de melding. En dat is natuurlijk best bijzonder.

Bruine blokken

Criteria voor aanbestedingen

In een smart contract worden alle voorwaarden geïntegreerd die gesteld worden aan reparatiebedrijven. Het contract kan vervolgens zelf controleren of het desbetreffende bedrijf voldoet aan alle criteria en kwalificaties voor het reparatieverzoek. De criteria voor aanbestedingen zijn dan ook duidelijk vastgesteld. Er moet voldaan zijn aan de criteria van kwaliteit, maar ook de snelheid en nabijheid van het bedrijf moeten overeenkomen met de gestelde voorwaarden. Als aan alle gestelde eisen is voldaan, dan pas wordt de opdracht automatisch toegekend aan de desbetreffende reparateur. Bedrijven die meewerken aan de blockchain pilot in Alphen aan den Rijn werden zorgvuldig geselecteerd om aan dit project te mogen deelnemen. Alleen bedrijven die aan alle gestelde voorwaarden voldeden, werden aan de pilot toegevoegd. In de eerste fase van het blockchainproject werd vooral samengewerkt met het huidige onderhoudsbedrijf.

Ledlampen, ledverlichting.

Tokens ingewisseld voor traditionele valuta

Stel dat er een lantaarnpaal defect is in de Prins Bernhardlaan in Alphen aan den Rijn en er een lamp moet worden vervangen. Als het montagebedrijf de klus heeft gekregen, dan kan er worden begonnen met de reparatie. Er zal er een lamp moeten worden opgehaald uit het materialendepot. Alle benodigde materialen en gereedschappen worden nauwkeurig geregistreerd in het beheersysteem en het decentrale gedistribueerde netwerk, dat de blockchain in de basis is. Als de reparatie aan de lichtmast is uitgevoerd, dan communiceert de lichtmast zelf dat de verlichting weer naar behoren werkt en welke materialen daar precies aan hebben bijgedragen. Het smart contract op de blockchain controleert vervolgens of die informatie ten aanzien van het gebruikte materiaal overeenstemt, met de gegevens in het materialendepot. Als die informatie klopt dan wordt er akkoord gegeven en volgt er een uitbetaling van zogenaamde digitale tokens. Deze tokens worden dus uitbetaald aan het reparatiebedrijf, door de lichtmast zelf. Bij de blockchain pilots in Alphen aan den Rijn kunnen deze tokens periodiek worden ingewisseld voor traditionele valuta zoals de euro.

Internet of things, IoT.

IoT en aanbestedingsprocessen

Zoals je ziet is deze geautomatiseerde manier voor het stroomlijnen van aanbestedingsprocessen en opdrachten van gemeenten aan onderaannemers erg efficiënt. Dat wil echter nog niet zeggen dat blockchaintechnologie al rijp is voor grootschalige integratie. Daarvoor is het nog veel te vroeg en bovendien staat deze techniek nog maar in de kinderschoenen. Komende jaren zal blockchain nog veel verder worden doorontwikkeld. Echter laat deze pilot met lichtmasten in Alphen aan den Rijn zien, dat blockchain en smart contracts een solide digitale infrastructuur kunnen bieden voor allerlei soorten autonome IoT-toepassingen.

 

Kijk voor meer informatie op de website van ICTU. Dit is een onafhankelijke advies- en projectenorganisatie binnen de overheid. Deze organisatie helpt de overheid bij maatschappelijke vraagstukken op het gebied van ICT.

 

Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het gebied van blockchaintechnologie? Meld je dan nu aan voor de blogpost!

 

Meld je aan voor de blogpost!
Ik ga ermee akkoord dat mijn naam en e-mailadres worden gedeeld met Mailchimp.
Met de blogpost van Uitleg Blockchain blijf je automatisch op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen omtrent de blockchain technologie.
We hebben een hekel aan spam. Uw e-mailadres zal niet worden verkocht of gedeeld met anderen (afgezien van het marketing automation platform dat wij gebruiken voor onze e-maillijst).

Laat een reactie achter