Wat is privacy? Die vraag staat centraal in het boek The Circle van Dave Eggers. “Je weet pas wat privacy is, op het moment dat je het niet meer hebt”. Dit is een opmerking van iemand die ik ooit ergens heb opgevangen. En deze opmerking is eigenlijk altijd in mijn gedachten blijven hangen. Privacy is in feite maar een abstract begrip. We kunnen het niet zien, niet horen en niet aanraken. Het is iets waar we ons helemaal niet zo van bewust zijn. Pas op het moment dat onze privacy wordt geschaad, realiseren we ons wat het belang van privacy is.

IoT

De opkomst van social media heeft ervoor gezorgd dat we anders over onze persoonlijke levenssfeer zijn gaan nadenken. Dat privacy in de toekomst definitief tot het verleden gaat behoren, is iets waar we serieus rekening mee moeten houden. Is dat erg? Dat hangt ervan af hoeveel waarde je aan je eigen privacy hecht. Gezien de huidige ontwikkelingen vrees ik dat ervan onze privacy niet zo heel veel overblijft. Met alle IoT-toepassingen en de continue verbondenheid van alles en iedereen, wordt het beschermen van individuele privacy steeds gecompliceerder. De vele honderdduizenden apparaten, machines, camera’s en andere objecten die aan het internet worden gekoppeld, zorgen ervoor dat de persoonlijke gegevens van mensen voortdurend overal worden gedeeld. Daarbij hebben we geen flauw idee waar al die data naartoe gaat en wie de beschikking krijgt over al die informatie.

Negatief gedrag

Hoe onze toekomst er precies uit gaat zien voor wat betreft onze privacy is natuurlijk niet precies te voorspellen, maar als het ook maar een fractie in buurt komt van een samenleving zoals die in The Circle wordt geschetst, dan kunnen we onze borst nat maken. Het verhaal van Dave Eggers is eigenlijk een groot voorbeeld van hoe een wereld zonder enige vorm van privacy eruit zal zien. Een wereld waarin iedereen alles van elkaar weet en waar het verlangen naar privacy door anderen wordt ervaren als zeer negatief gedrag.

Schrikbeeld van The Circle

Ik heb altijd een behoorlijke aversie gehad tegen sociale media, zoals Facebook en Twitter en het feit dat alle data en profielen van mensen, aan elkaar gekoppeld worden. Alles wordt met elkaar samengevoegd. Dit gegeven in combinatie met de ingewikkelde algoritmen van de knappe koppen op deze aardkloot, heeft grote consequenties voor de privacy van mensen. Het verhaal van The Circle gaat nog een paar stappen verder.

Dystopie

The Circle is een dystopisch verhaal en een waar schrikbeeld voor iedereen die gehecht is aan zijn of haar privacy. Het hoofdpersonage in The Circle is Mae Holland. Ze krijgt een baan aangeboden bij The Circle, een machtige internetonderneming die eigenlijk alle vormen van social media koppelt, aan zo ongeveer alle andere soorten toepassingen en objecten. De organisatie heeft een universeel digitaal systeem gecreëerd dat alle informatie over alles en iedereen samenbrengt. Niet alleen de locaties die iemand bezoekt en de informatie die iemand opzoekt worden vastgelegd, maar letterlijk iedere beweging van de ‘Circlers‘ wordt geregistreerd. Alle mediaprofielen, de betaalwijzen, wachtwoorden, e-mailaccounts, voorkeuren en interesses. Alles wordt samengesmolten binnen een centrale transparante database. Met het systeem van The Circle blijft niets nog verborgen voor anderen. Volledige transparantie voor iedereen.

Transparante samenleving

Mae gaat helemaal op in haar nieuwe job en blijkt een hoogvlieger. Ze voelt zich erg aangesproken door het idee van die volledig transparante samenleving die The Circle voor ogen heeft. Niet iedereen in haar omgeving is echter net zo enthousiast over de plannen van The Circle. Mae kan niet begrijpen dat anderen die plannen voor een doorzichtige en openbare samenleving niet zien zitten, en probeert hen te overtuigen van de enorme voordelen die zo’n maatschappij te bieden heeft. Mae wordt steeds enthousiaster en dat heeft uiteindelijk rampzalige gevolgen voor haar familie.

Andere inzichten

The circle laat je nadenken over waar de grens tussen privacy en transparantie zou moeten liggen. Deze grens ligt voor iedereen weer anders. De één heeft nu eenmaal meer behoefte aan privacy dan de ander. Het verhaal schets een scenario van hoe onze samenleving er over een aantal jaren uit kan zien, als we onze privacy weggegeven. Ook voor degene die zich nooit druk maken om hun privacy – “ik heb toch niks te verbergen”– is dit een aardig boek. Het laat je er toch weer eens op een andere manier tegenaan kijken. The Circle werd in 2017 verfilmd met Emma Watson en Tom Hanks in de hoofdrollen.

Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het gebied van blockchaintechnologie? Meld je dan nu aan voor de blogpost!