Grensoverschrijdend netwerk voor digitale overheidsdiensten
De European Blockchain Service Infrastructure (EBSI) is een baanbrekend initiatief van de Europese Commissie en de Europese Blockchain Partnerschap (EPB). Sinds 2018 werken 29 Europese landen samen aan een grensoverschrijdend netwerk voor digitale overheidsdiensten. Het voornaamste doel van de EBSI is het creëren van een veilige, transparante en efficiënte digitale infrastructuur ten gunste van burgers, bedrijven en overheden.
Gedecentraliseerd netwerk
EBSI is een gedecentraliseerd netwerk van blockchain-knooppunten (nodes) verspreidt over Europa. Dit netwerk ondersteunt verschillende toepassingen zoals:
- Verifieerbare diploma’s
- Notarisatie
- Betrouwbaar delen van gegevens
- Europese digitale identiteit
Verifieerbare diploma’s
Burgers beheren hun onderwijsreferenties digitaal, waardoor de verificatiekosten kunnen worden verlaagd en het vertrouwen in documenten wordt vergroot.
Notarisatie
Blockchaintechnologie wordt ingezet om betrouwbare digitale audittrajecten te creëren en gegevensintegriteit te waarborgen.
Betrouwbaar delen van gegevens
Gegevens worden veilig gedeeld tussen autoriteiten in de EU, te beginnen met btw-identificatienummers en invoer van ‘one-stop-shops’ tussen douane- en belastingautoriteiten.
Europese digitale identiteit
Gebruikers kunnen hun eigen identiteit over de grenzen heen creëren en controleren zonder afhankelijk te zijn van gedecentraliseerde autoriteiten, in lijn met het zogenaamde ‘eIDAS-regelgevingskader’.
eIDAS-regelgevingskader
eIDAS (Electronic IDentification, Authentication and Trust Services) is een Europese verordening die een juridisch kader biedt voor elektronische identificatie en vertrouwensdiensten binnen de Europese Unie. Dit regelgevingskader zorgt ervoor dat burgers bedrijven en overheden veilig en grensoverschrijdend digitaal zaken kunnen doen binnen de EU. eIDAS regelt de elektronische identificatie, waardoor landen elkaars digitale identiteiten kunnen erkennen. Als je bijvoorbeeld een Belgische eID hebt, dan kun je daarmee ook inloggen op een Nederlandse overheidsdienst. eIDAS biedt onder meer vertrouwensdiensten (trust services) zoals:
- Elektronische handtekeningen
- Elektronische zegels
- Tijdstempels
- Aangetekende e-mails
- Websitecertificaten
Juridisch erkende status
Bovenstaande trust services krijgen een juridisch erkende status onder eIDAS en zorgen voor een hoog niveau van betrouwbaarheid. Je kunt er immers van uitgaan dat de digitale handtekeningen of identificaties wettelijk geldig en veilig zijn. Bovendien maakt eIDAS het mogelijk om veilig over grenzen heen te werken en te communiceren. Het ondersteunt de digitale interne markt binnen de EU.
EUDI Wallet
De Europese Commissie werkt momenteel aan de introductie van een Europese Digitale Identiteitswallet (EUDI Wallet), een digitale portemonnee waarmee EU-burgers en bedrijven straks veilig hun identiteit, diploma’s, rijbewijs of medische gegevens kunnen beheren en delen. Hierdoor krijgen EU-burgers meer regie over hun persoonlijke data (privacy by design). Het is de bedoeling dat het gebruik van digitale identiteit straks niet alleen kan worden gebruikt voor overheidsdiensten, maar ook wordt uitgebreid naar de private sector. Waarschijnlijk is de EUDI Wallet eind 2026 beschikbaar voor burgers en inwoners van alle EU-lidstaten. Volgens de herziene eIDAS-verordening zijn de lidstaten verplicht om tegen die tijd minstens één gecertificeerde wallet aan te bieden.
Grootschalige proefprojecten
Om de veiligheid van de EUDI Wallet te kunnen garanderen worden in de EU grootschalige proefprojecten uitgevoerd om de functionaliteit en veiligheid uitgebreid te testen. Deze pilots (die in 2023 zijn gestart) bieden waardevolle inzichten voor de uiteindelijke uitrol van de wallet. In Nederland wordt momenteel gewerkt aan een publieke, open source wallet die voldoet aan de hoogste eisen op het gebied van privacy, veiligheid en toegankelijkheid. De Nederlandse overheid streeft ernaar om deze wallet tegen eind 2026 beschikbaar te stellen. Vanaf december 2027 worden gereguleerde sectoren (zoals banken en telecombedrijven) verplicht om de EUDI Wallet te accepteren voor sterke klantauthenticatie.
Is de EUDI Wallet hetzelfde als een Decentralized Identifier?
Nee, de EUDI Wallet is niet hetzelfde als een Decentralized Indentifier (DID), maar maakt wél gebruik van DID’s als onderdeel van de technologie erachter. Een EUDI Wallet is een app op je telefoon waarmee je veilig en gecontroleerd je identiteit kunt bewijzen, officiële documenten kunt opslaan en delen, en jezelf digitaal kun identificeren binnen de EU. Een DID is een soort unieke digitale ID die je zelf beheert en die niet afhankelijk is van een centrale partij (zoals een overheid of big tech). DID’s worden vaak gebruikt in het zogenaamde ‘self-sovereign identity (SSI)-model’ en zijn gekoppeld aan cryptografische sleutels waarmee je bewijst dat jij de eigenaar bent.
Verifieerbare credential
De EUDI Wallet kan DID’s ondersteunen als onderdeel van de technische architectuur. Als je bijvoorbeeld een verifieerbare credential ontvangt (zoals een diploma of certificaat), kan die gekoppeld zijn aan een DID. De EUDI Wallet beheert dan je DID’s en de bijbehorende sleutels, zodat jij die gegevens veilig kunt delen. De wallet is dus geen Decentralized Identifier, maar kan DID’s gebruiken en beheren. De wallet is als het ware een portemonnee die je toegang geeft tot jouw DID’s, credentials en persoonlijke gegevens.
Blockchaintechnologie
De European Blockchain Service Infrastructure (EBSI) maakt gebruik van blockchaintechnologie om gegevens op een veilige en onveranderlijke manier op te slaan. Het netwerk bestaat uit meerdere knooppunten die gezamenlijk het systeem onderhouden, wat zorgt voor veerkracht en decentralisatie. Door deze gedecentraliseerde opzet is er geen ‘single point of failure’, waardoor de betrouwbaarheid en robuustheid van het systeem wordt vergroot. EBSI is dus meer dan alleen een technologische innovatie, maar is een belangrijke stap richting een digitale toekomst waarin burgers, bedrijven en overheden efficiënt en veilig met elkaar kunnen communiceren. Door gebruik te maken van blockchaintechnologie biedt EBSI een betrouwbare en transparante infrastructuur die de digitale transformatie in Europa versnelt.
Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het gebied van blockchaintechnologie? Meld je dan nu aan voor de blogpost!