Wat is de vierde industriële revolutie?

Complexe technologieën

De vierde industriële revolutie verwijst naar de snelle opkomst van nieuwe zeer geavanceerde en complexe technologieën, waarbij talloze fysieke, digitale en biologische factoren samensmelten. Intelligente robots, zelfrijdende voertuigen, neurotechnologie, nanotechnologie en genetische modificatie, alles zal zich op een bepaald moment gaan ontwikkelen met een exponentiële snelheid. Door de samensmelting van de complexe technologische ontwikkelingen komen de bestaande wet- en regelgeving enorm onder druk te staan. Door het hoge tempo waarmee nieuwe technologische innovaties op de markt zullen worden gebracht, zal het steeds lastiger worden om de regulering daar adequaat op aan te passen. Sommige wetenschappers verwachten zelfs dat er rond het jaar 2045 al sprake zou kunnen zijn van technologische singulariteit. De vierde industriële revolutie stelt overheden wereldwijd dan ook voor een aantal grote uitdagingen.

Crypto-activa

Een van die nieuwe technologische innovaties is blockchaintechnologie, die een nieuw betalingssysteem en nieuwe financiële diensten mogelijk maakt. De cryptocurrency Bitcoin – die in 2009 het levenslicht zag – is de meest bekende crypto-activa, maar inmiddels (2022) zijn er meer dan 18.000 verschillende cryptocurrency’s die op de verschillende exchanges kunnen worden verhandeld. Steeds meer mensen schaffen cryptomunten aan. Ze gebruiken ze voor het uitvoeren van betalingen, investeren ermee in blockchain-projecten of slaan de digitale munten op in een crypto-wallet. Verwacht wordt dat cryptocurrency’s de komende jaren een steeds grotere rol zullen gaan spelen binnen onze economie. Niet alleen particulieren maar ook steeds meer bedrijven accepteren nu crypto-activa als betaalmiddel, ondanks het feit dat virtuele valuta nog niet zijn gereguleerd.

Speculatief en risicovol

Door de toenemende populariteit van cryptocurrency’s wordt het steeds belangrijker om de cryptomarkt te onderwerpen, aan strikte wet- en regelgeving die particulieren en bedrijven beschermt. In tegenstelling tot nationale valuta – die worden gereguleerd door het monetaire beleid van centrale banken – biedt de cryptomarkt op dit moment nog nauwelijks enige bescherming. Cryptocurrency’s kunnen gemakkelijk verloren gaan of gestolen worden. Daarnaast zijn cryptomunten over het algemeen zeer speculatief en schommelen de koersen enorm. Crypto-activa hebben in essentie geen enkele reële onderliggende waarde. De veronderstelde waarde van de coins is in principe nergens op gebaseerd. De risico’s van crypto-investeringen zijn dan ook erg groot. Tevens worden crypto-activa op grote schaal gebruikt voor criminele activiteiten zoals het witwassen van geld en zelfs terroristische doeleinden.

Stablecoins

Omdat wordt verwacht dat de populariteit van blockchaintechnologie en cryptocurrency’s de komende jaren verder zal toenemen, wordt de behoefte – en noodzaak – aan solide wet- en regelgeving steeds groter. Om consumenten beter te beschermen tegen de risico’s van crypto-activa, ligt de focus van overheden nu vooral op de zogenaamde ‘stablecoins’. Dit zijn cryptomunten waarvan de waarde is gekoppeld aan andere activa, zoals bijvoorbeeld de euro, de Amerikaanse dollar, de Japanse Yen of edelmetalen zoals goud. Hierdoor kunnen de koersschommelingen van cryptocurrency’s worden verminderd en de risico’s voor consumenten en bedrijven worden verkleind.

Klaus Schwab van het WEF

Volgens de Duitse ingenieur, econoom en oprichter van het World Economisch Forum (WEF) Klaus Schwab, zal de vierde industriële revolutie ervoor zorgen dat de manier waarop we leven, werken en met elkaar omgaan fundamenteel veranderen. Volgens hem zal deze revolutie totaal anders zijn dan voorgaande technologische revoluties, vanwege de mogelijkheden om miljarden mensen wereldwijd te verbinden met digitale netwerken. Hierdoor kan de efficiëntie binnen bedrijven en andersoortige organisaties sterk worden verbeterd en kunnen activa op andere manieren worden beheerd. De snelheid waarmee nieuwe technologieën worden ontwikkeld biedt talloze nieuwe mogelijkheden en kansen. Zo zullen er volgens Schwab de komende jaren technologieën worden ontwikkeld die effectief kunnen worden ingezet tegen de gevolgen van klimaatverandering en andere ecologische bedreigingen.

Machtsverhoudingen

Tegelijkertijd maakt Klaus Schwab zich ook zorgen over de vierde industriële revolutie. De enorme snelheid waarmee nieuwe technologische ontwikkelingen op de markt worden gebracht – en wellicht even snel weer verdwijnen – maakt het waarschijnlijk praktisch onmogelijk om nieuwe innovaties op een goede manier te reguleren. Het zal vooral een uitdaging worden om wetgeving te maken ten aanzien van ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie, bio- en neurowetenschappen, genetica en nanotechnologie, omdat deze in overeenstemming moeten zijn met ethische normen. Daarnaast kunnen de technologische ontwikkelingen tijdens de vierde industriële revolutie er volgens Schwab voor zorgen, dat de traditionele machtsverhouding gaan verschuiven. Het risico bestaat dat de werkelijke macht komt te liggen bij grote multinationals, in plaats van bij onze overheden. Hierdoor kan de ongelijkheid in de maatschappij verder toenemen en ontstaan er allerlei veiligheidsproblemen.

Veranderende arbeidsmarkt

Ook zal de arbeidsmarkt compleet veranderen. Nieuwe vakgebieden zullen net zo snel weer verdwijnen als dat ze opkwamen. Volgens Klaus Schwab moeten we ervoor zorgen dat we in staat zijn om over verschillende geografische gebieden, sectoren en disciplines heen samen te werken, om zo de kansen te grijpen die de vierde industriële revolutie ons biedt. Daarbij is het volgens Schwab belangrijk dat mensen op de eerste plaats worden gezet. De nieuwe technologische ontwikkelingen zijn bedoeld om de mensheid te dienen en niet andersom. De nieuwe geavanceerde technologieën zullen ervoor zorgen dat steeds meer banen worden geautomatiseerd. Door het Internet of Things (IoT) worden steeds meer apparaten met elkaar verbonden dan ooit tevoren. Talloze IoT-georiënteerde projecten zullen gebruikmaken van blockchainnetwerken, om met elkaar te communiceren. Kunstmatige intelligentie en machine learning worden gebruikt om de processen in verschillende industrieën – zoals bijvoorbeeld de gezondheidszorg en de logistieke sector – te optimaliseren.

DeFi

Blockchaintechnologie en cryptocurrency’s bieden nieuwe mogelijkheden voor gedecentraliseerde markten. Volgens een groot aantal economen zal Decentralized Finance (DeFi) de komende jaren een steeds grotere rol gaan spelen binnen ons economische systeem. Andere economen denken dat DeFi nooit zal worden gezien als een volwaardig monetair systeem, omdat ze ervan overtuigd zijn dat cryptocurrency’s nooit op een degelijke manier kunnen worden gereguleerd. Naarmate de markt voor gedecentraliseerde financiering groeit, nemen ook de risico’s toe. Voor een groot deel komt dat doordat de risicobeheermodellen die gebruikt worden op de traditionele kapitaalmarkten, op geen enkele manier van toepassing zijn op DeFi. Daarom is het noodzakelijk om dat er naast wet- en regelgeving, ook efficiënte en praktisch toepasbare risicobeheermodellen worden ontwikkeld voor de cryptomarkt (als dat überhaupt mogelijk is). Ondanks de problemen omtrent de regulering van cryto-assets mogen we niet voorbijgaan aan de grote belofte van blockchaintechnologie: met DeFi krijgt iedereen in principe toegang tot de wereldwijde handel en investeringen.

Kwantumcomputer

De mogelijke ontwikkeling van een ‘kwantumcomputer’ – een computer die gebruikmaakt van de kwantummechanica en beschikt over een ongekend rekenvermogen – zal bijdragen aan de ontwikkeling van talloze nieuwe technologische innovaties. Echter vormt de kwantumcomputer ook een bedreiging voor blockchainnetwerken. Blockchaintechnologie steunt op cryptografie om transactie-informatie te versleutelen, met behulp van complexe en geavanceerde algoritmen. De rekenkracht van een kwantumcomputer – die gebruikmaakt van zogenaamde ‘qubits’ – zal waarschijnlijk weinig moeite hebben om de traditionele ‘binaire’ algoritmen te kraken. Qubits kunnen namelijk één van de binaire functies of beide functies tegelijkertijd in een zogenaamde ‘superpositietoestand’ aannemen, in plaats van alleen 1 of 0 zoals bij gewone binaire computers. De mogelijke ontwikkeling van een dergelijke supercomputer dwingt blockchainontwikkelaars om daar nu al rekening mee te houden en kwantumbestendige blockchainnetwerken te bouwen.

Waarborgen van monetaire stabiliteit en privacy

Het is lastig om precies te voorspellen hoe de vierde industriële revolutie de wereld zal transformeren, maar dat de nieuwe technologische ontwikkelingen voor enorme veranderingen en doorbraken zullen gaan zorgen in economisch, politiek, sociaal en cultureel opzicht, lijkt onontkoombaar. De razendsnelle samensmelting van technologieën zoals blockchain, AI, robotics, augmented reality, genetics, biotechnologie, nanotechnologie en IoT, biedt zeker niet alleen maar voordelen, maar gaat ook gepaard met talloze risico’s en bedreigingen. Zaken zoals monetaire stabiliteit, privacy, databeveiliging en wet- en regelgeving zullen tijdens de vierde industriële revolutie onvermijdelijk in het gedrang komen. De technologische ontwikkelingen kunnen zo snel gaan dat deze elementen op geen enkele manier meer te waarborgen zijn.

Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het gebied van blockchaintechnologie? Meld je dan nu aan voor de blogpost!